Op 12 april 2023 lanceerde Petra De Sutter, Belgisch Vicepremier, een oproep om de fiscaliteit van lichte bestelwagens (LCV-voertuigen) aan te passen. De Sutter stelt voor om voertuigen zonder CO2-uitstoot een verhoogd fiscaal voordeel te geven om zo bedrijven te stimuleren te investeren in milieuvriendelijkere alternatieven.

Het voorstel omvat twee maatregelen:

1. een tijdelijk verhoogde investeringsaftrek van 40% voor emissievrije voertuigen in plaats van de huidige 8%;
2. een beperking van de fiscale aftrekbaarheid van lichte vrachtwagens (LVC-voertuigen) vanaf 2028.

Momenteel worden lichte bestelwagens in hoofdzaak belast volgens hun Maximaal Toegelaten Massa (MTM) zonder rekening te houden met de CO2-uitstoot. Enkel in Vlaanderen houdt men in geringe mate rekening met de CO2-uitstoot voor lichte vrachtwagens met een MTM lager of gelijk aan 2,5 Ton bij de berekening van de verkeersbelasting. Het herzien van de huidige belastingregels voor LCV-voertuigen en hierbij voertuigen met elektrische of waterstofaandrijving extra voordelen geven, zou bedrijven kunnen aanmoedigen om te investeren in milieuvriendelijke alternatieven en het aankopen van modellen met een verbrandingsmotor ontmoedigen.

De oproep van Vice Premier De Sutter is in lijn met de inspanningen van de Europese Unie om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de transitie naar duurzame mobiliteit te versnellen.

Volgens het Europees CAFE-programma (Corporate Average Fuel Economy) moeten de grote merken hun globale vlootuitstoot van lichte vrachtwagens tegen 2030 met 50% verminderen tegenover de waarden in 2021. Concreet wil dit zeggen dat de gemiddelde vlootuitstoot van LCV-voertuigen maximaal 74 gram/km mag bedragen in 2030.  Dit kan men enkel bereiken indien men op grote schaal de nul-uitstoot LCV-voertuigen (zero emission vehicles) introduceert. Het aantal nieuw ingeschreven elektrische LCV-voertuigen bedraagt vandaag minder dan 5%. De constructeurs geven ook al aan dat de uitdaging van 2030 voor LCV-voertuigen, in de realiteit veel moeilijker te bereiken zal zijn dan bij personenwagens.

Deze voertuigen zijn momenteel duurder dan voertuigen met verbrandingsmotoren en daarnaast is het belangrijk op te merken dat er ook andere factoren zijn die de keuze van bedrijven voor lichte bestelwagens beïnvloeden, zoals een lager maximaal laadvermogen en de (beperktere) autonomie voor lichte vrachtwagens met elektrische of waterstofaandrijving. Daarom moeten de fiscale stimulansen zorgvuldig worden afgewogen en gecombineerd met andere maatregelen, zoals investeringen in laadinfrastructuur en subsidies voor de aanschaf van emissievrije LCV-voertuigen.

Bedenkingen

Uiteraard roepen deze fiscale maatregelen ook enkele bedenkingen op:

• De investeringsaftrek is, op basis van de huidige wetgeving, enkel van toepassing op zelfstandigen en bepaalde KMO’s die aan de fiscale definitie voldoen;
• De investeringsaftrek geldt bovendien enkel bij aankoop of voor alle financieringsvormen waarbij de aankoop op de actiefzijde van de balans verschijnt, zoals een financiële leasing. Huur- en renting formules zijn hiervan uitgesloten.

De vraag stelt zich of de fiscale maatregel ook zal worden uitgebreid naar middelgrote en grote ondernemingen en of ook huur- en renting contracten in aanmerking kunnen komen voor een verhoogde kostenaftrek. Dit is belangrijk omdat het vaak de grote logistieke groepen zijn die over een grote LCV-vloot beschikken.

• Het gebruik van de investeringsaftrek vereist ook dat het LCV-voertuig 100% beroepsmatig wordt gebruikt;
• Tot slot is het ook niet duidelijk of deze nieuwe steunmaatregelen gecombineerd mogen worden met de subsidiemaatregelen die momenteel gelden in het Brussels Gewest bij de aankoop van LCV-voertuigen in het kader van de lage emissie zone.

Conclusie

De oproep van Petra De Sutter om de fiscaliteit van lichte bestelwagens aan te passen om voertuigen zonder CO2-uitstoot te stimuleren, is een goede aanzet tot een fiscaal en politiek debat, dat gezien mag worden als een belangrijke stap in de richting van duurzamere mobiliteit. Door bedrijven te stimuleren om te investeren in emissievrije alternatieven, kan men bijdragen aan de vermindering van de CO2-uitstoot en de transitie naar duurzame mobiliteit met LCV-voertuigen versnellen. Het is echter belangrijk om deze fiscale stimulansen te combineren met andere maatregelen en om de impact ervan zorgvuldig te evalueren om zo tot een omkadering te komen voor de talrijke nieuwe zero emissie-modellen die binnenkort op de markt van de LCV-voertuigen komen.